Λες την άβολη αλήθεια; Πάρε ένα SLAPP!

Από antigoldgreece

“Μια “Στρατηγική Αγωγή κατά της Συμμετοχής του Κοινού” ( Strategic Lawsuit Against Public Participation – SLAPP) “είναι μια αγωγή που έχει σκοπό να λογοκρίνει, να εκφοβίσει και να φιμώσει όσους ασκούν κριτική, επιβαρύνοντας τους με το κόστος της νομικής τους υπεράσπισης μέχρις ότου εγκαταλείψουν την κριτική ή την αντίθεσή τους. Ο τυπικός ενάγων μιας τέτοιας αγωγής SLAPP συνήθως δεν περιμένει να την κερδίσει. Οι στόχοι του ενάγοντα έχουν επιτευχθεί αν ο εναγόμενος υποκύψει στο φόβο, την τρομοκράτηση, τα αυξανόμενα δικαστικά έξοδα ή απλώς την εξάντληση και εγκαταλείψει την κριτική.  Mια αγωγή SLAPP μπορεί επίσης να εκφοβίσει άλλους και να τους αποτρέψει από τη συμμετοχή στο διάλογο (από την wikipedia.org).

SLAPP είναι η αγωγή του ενός εκατομμυρίου ευρώ που δέχθηκε πρόσφατα ο Γιάννης Μίχος από την εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ. Στας Αμερικάς το φαινόμενο είναι εξαιρετικά διαδεδομένο με χιλιάδες τέτοιες αγωγές να κατατίθενται κάθε χρόνο. Πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα η εταιρεία εξόρυξης Massey Energy που πέρσι έγινε παγκοσμίως διάσημη (με την κακή έννοια…) προκαλώντας το θάνατο 29 ανθρακωρύχων στο δυστύχημα του Upper Big Branch. Μόλις τρεις μήνες μετά το τραγικό δυστύχημα η εταιρεία είχε το θράσος να καταθέσει αγωγές SLAPP εναντίον 14 ακτιβιστών!

Ετοιμάζαμε μια  μεγαλύτερη ανάρτηση για το SLAPP, αλλά μας πρόλαβε ο Γιάννης… Οπότε (μετά χαράς) αντιγράφουμε από τοhttp://environmentfood.blogspot.com/:

Το ακρωνύμιο SLAPP μάς έρχεται από την αγγλική γλώσσα και σημαίνει πρακτικά αγωγές και μηνύσεις κατά ανθρώπων που συμμετέχουν στα κοινά. Το SLAPP είναι τα αρχικά των λέξεωνStrategic Lawsuit Against Public Participation, σε ελεύθερη μετάφραση παραπέμπουν σε ποινικές στρατηγικές για να αποθαρρύνουν την ενασχόληση με τα κοινά. Ο σκοπός του SLAPP είναι απλός: να «κόψουν τον βήχα» και εν τέλει να λογοκρίνουν φωνές που ασκούν δημόσια κριτική. Τα θύματα υπόκεινται σε εξευτελισμό και υπέρογκα δικαστικά έξοδα μέχρι που αργά ή γρήγορα αποθαρρύνονται, αποκαρδιώνονται και …σωπαίνουν. Στην Καλιφόρνια, τα πράγματα είναι τόσο σοβαρά ώστε έχει θεσπιστεί και αντι-SLAPP νομοθεσία (California Code – Section 425.10) ώστε να προστατεύονται οι πολίτες που υπόκεινται σε SLAPP.

Τα παραπάνω μου ήρθαν στο μυαλό αναλογιζόμενος μερικά από τα πρόσφατα γεγονότα σχετικά με το περιβάλλον. Τον Δεκέμβρη του 2010, μάθαμε ότι Διευθυντής περιβαλλοντικού Ινστιτούτου και επικεφαλής εργαστηρίου πανεπιστημιακού ιδρύματος δέχθηκαν αγωγή για όσα αποκάλυψαν μετά από έρευνες που πραγματοποίησαν για τον εντοπισμό και το μέγεθος περιβαλλοντικής ρύπανσης από επώνυμη βιομηχανία τροφίμων. Πριν από λίγες μέρες, ήταν η σειρά οικονομολόγου να δεχθεί αγωγή ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ επειδή παρουσίασε δημόσια τα οικονομικά στοιχεία που συνθέτουν το σχέδιο εξόρυξης και επεξεργασίας μετάλλων γνωστής εταιρίας.Για να θυμηθούμε και τον πολύπαθο Ασωπό, τον Δεκέμβρη του 2008 είχαμε και εκεί μια απόπειρα SLAPP κατά ενός προέδρου περιβαλλοντικού σωματείου που είχε καταφερθεί κατά μεγάλης βιομηχανίας της περιοχής και μόλις μετά από 9 μέρες μετά έλαβε εξώδικη διαμαρτυρία από την ίδια την βιομηχανία.

Και έτσι η ιστορία των SLAPP συνεχίζεται. Πολίτες που τολμούν να μιλούν δημόσια με στοιχεία “σέρνονται” στα αστικά και ποινικά δικαστήρια από εταιρείες που διαθέτουν τους απαραίτητους έμψυχους και άψυχους πόρους. Και ο αγώνας για ένα καθαρότερο περιβάλλον συνεχίζεται μετά μεγάλων εμποδίων. Μιας και το SLAPP εφαρμόζεται σε όποιον μιλά ενάντια στους ρυπαντές. Ουσιαστικά, όμως πώς θα εφαρμοσθεί η αρχή του Αarhus με τέτοιες (μη-)προϋποθέσεις διαλόγου;

Ζητούμενα πλέον είναι αντι-SLAPP μέτρα που να εξουδετερώνουν το εργαλείο των περιβαλλοντικών παραβατών και ρυπαντών. Το SLAPP είναι ένα εισαγόμενο εργαλείο από ένα έτερο νομικό σύστημα (αμερικανικό) με εντελώς διαφορετικές βάσεις νομικής αντίληψης και είναι αμφίβολα εφαρμόσιμο στο “πρωσσικό” ελληνικό δικαστικό μοντέλο. Οπότε γίνεται μονόπλευρα άδικο και τελικά γίνεται εργαλείο εκβιαστικής ταλαιπωρίας με σκοπό να κάνουν τον κόσμο να σιωπήσει. Όλων αυτών, που ξέρουν και θέλουν να παρέμβουν σε δημόσια θέματα (όπου οι εξουσίες κατά σύστημα αδρανούν) και είναι οι μόνοι τελικά που μπορούν να βοηθήσουν την κοινωνία στην αντιμετώπιση αυτών που με τα καμώματα των εταιρειών τους αποκαλύπτεται ότι “κλέβουν οπώρας”. Το SLAPP δεν βοηθά να υποστασιοποιείται η δημοκρατικότερη διαδικασία, για την ανεύρεση της αλήθειας, δεν βοηθά την ίδια την αλήθεια αλλά και την απόδοση της δικαιοσύνης στην Ελλαδική πραγματικότητα.

Μήπως η Πολιτεία, με δεδομένη την αργή αντίδρασή της στα προβλήματα αδειοδότησης, παράνομης λειτουργίας και εν τέλει αλόγιστης ρύπανσης, μήπως θα πρέπει να πράξει το αυτονόητο και να νομοθετήσει (νόμο αντί-SLAPP) ώστε οι φωνές ανιδιοτελούς κριτικής να μπορούν να ασκούν δημόσια κριτική χωρίς τον φόβο του εδώλιου και των υπέρογκων δικαστικών εξόδων; Αν η Πολιτεία θέλει να σταματήσει αυτό που η ίδια αποκαλεί «περιβαλλοντικό έγκλημα» (όπως τιτλοφορείτο η ημερίδα του ΥΠΕΚΑ στις 4.12.2009), ας τολμήσει: ενθαρρύνοντας τους πολίτες να ασκούν δημόσια κριτική στον ρυπαίνοντα, τότε ο ρυπαίνων ίσως καταλάβει ότι η κατακραυγή του κόσμου (και του καταναλωτικού κοινού) ίσως να είναι μεγαλύτερη από το όποιο εφήμερο εμπορικό κέρδος. Μπορούμε να έχουμε τέτοια όνειρα ώστε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν σε μια Ελλάδα με καθαρό νερό και δέντρα και να μην ζήσουν τον Εφιάλτη της Περσεφόνης σε μια χώρα-φαιό νταμάρι;

του Γιάννη Ζαμπετάκη

Επίκ. Καθ. Χημείας Τροφίμων, EKΠΑ

izabet@chem.uoa.gr

www.zabetakis.net
http://environmentfood.blogspot.com/