Ποιος ευθύνεται για τις περιβαλλοντικές ζημίες στα Μεταλλεία Κασσάνδρας;

Από antigoldgreece

ΚΑΝΕΙΣ! Με τους νόμους 2436/96 και 3220/04, ο τότε Υφυπουργός και νυν Δήμαρχος “Αριστοτέλη”έδωσε αμνηστία σε όλες τις εταιρείες, πρώην (Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ., ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, TVX) και επόμενες (ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ) για όλες τις ζημίες που υπέστη ο τόπος και οι κάτοικοί του εξ’αιτίας της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Οι διατάξεις αυτές είναι μνημεία πολιτικού αμοραλισμού και ενδεικτικές της “ευαισθησίας” που έχουν για τη Χαλκιδική και τους Χαλκιδικιώτες οι εκμεταλλεύτριες εταιρείες και τα πολιτικά τους υποχείρια. Συγκεκριμένα:

1. Νόμος 2436/1995 – Από την Α.Ε.Ε.Χ.Π.Λ.στην ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ και από εκεί στην TVX

Το 1992, η κορωνίδα της «Αυτοκρατορίας Μποδοσάκη»  Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. τέθηκε σε αναγκαστική εκκαθάριση από τις πιστώτριές της ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ και ΕΤΒΑ και τα Μεταλλεία Κασσάνδρας περιήλθαν στην Εκκαθαρίστρια ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Α.Ε. Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ λειτούργησε τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Στρατωνίου και Ολυμπιάδας μέχρι το 1995 που τα μεταβίβασε στην TVX.

Η TVX μπορεί να ανακηρύχθηκε “Αγοράστρια” μετά από ένα όργιο διαπλοκής και αδιαφανών διαδικασιών (προσεχώς περισσότερα), αλλά φρόντισε να καλύψει και τα νώτα της. Από τη μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό της η εταιρείαRACE Α.Ε., η TVX (και η κυβέρνηση) ήταν ενήμερη για τα σοβαρά “περιβαλλοντικά ζητήματα” στα Μεταλλεία Κασσάνδρας, από τα οποία θα μπορούσαν να εγερθούν οικονομικές απαιτήσεις.

Με το ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ έγγραφο 3199/22/30.1.1995, η ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ενημέρωσε τις ΕΤΕ-ΕΤΒΑ ότι:

Η TVX θέτει ως προϋπόθεση για την αγορά των Μεταλλείων Κασσάνδρας ότι δεν αναλαμβάνει ευθύνη για περιβαλλοντικά ζητήματα που έχουν γεννηθεί πριν από την υπογραφή του συμβολαίου. Γεννάται επομένως το ερώτημα ποιός φέρει την ευθύνη αυτή. Επ’ αυτού η εταιρεία μας σημειώνει ότι δεν είναι δυνατή η ανάληψη της ευθύνης αυτής εκ μέρους της, καθώς και ότι είναι ασύμφορη και πρακτικά ανέφικτη η ανάληψη της ευθύνης από τους πιστωτές δια του τιμήματος που θα εισπραχθεί.
Συνεπώς, δεν μπορεί να περιληφθεί σχετικός όρος στο συμβόλαιο μεταβίβασης και η TVX θα πρέπει να παραιτηθεί από αυτόν. Λύση θα μπορούσε να δοθεί, ενδεχομένως, με διοικητική ή νομοθετική ρύθμιση.

Η απαλλακτική νομοθετική ρύθμιση που ο Πάχτας φρόντισε να περιλήφθεί στο νόμο 2436/1996 που κύρωσε τη σύμβαση μεταβίβασης των Μεταλλείων Κασσάνδρας στην TVX HELLAS, ήταν η εξής (άρθρο 12):

Τόσο η αγοράστρια TVX όσο και η εκκαθαρίστρια ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, δεν φέρουν οποιαδήποτε ευθύνη σχετικά με τις ζημίες του περιβάλλοντος, και πιθανές ζημίες τρίτου που απορρέουν εξ’αυτών, σε κάθε δε περίπτωση το εκ τρίτου συμβαλλόμενο Ελληνικό Δημόσιο διαβεβαιώνει ως δικονομικός εγγυητής την έλλειψη της ευθύνης αυτής, τόσο της Αγοράστριας, όσο και της Εκκαθαρίστριας.

2. Nόμος 3220/2004 – Από την TVX στο Ελληνικό Δημόσιο και από εκεί στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ

Με το Ν. 3220/2004 κυρώθηκαν από την Ελληνική Βουλή οι εξής δυο συμβάσεις:

• Σύμβαση Εξωδικαστικού Συμβιβασμού μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των TVX HELLAS- TVX GOLD και εξαγορά των Μεταλλείων Κασσάνδρας από το Ελληνικό Δημόσιο.
• Σύμβαση μεταβίβασης των Μεταλλείων Κασσάνδρας από το Ελληνικό Δημόσιο στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ.

Με τον Εξωδικαστικό Συμβιβασμό, το Ελληνικό Δημόσιο συμψήφισε τις “διαπιστωθείσες ή μη” ζημίες που προκάλεσε η TVX στο περιβάλλον και τους κατοίκους της Β. Χαλκιδικής, ύψους τουλάχιστον 400 εκατομμυρίων, με τις ισόποσες απαιτήσεις της εταιρείας για τα απωλεσθέντα επενδυτικά της κεφάλαια και διαφυγόντα κέρδη. Ο “συμβιβασμός” συνοδεύεται με το απαραίτητο συγχωροχάρτι στην εταιρεία και τα στελέχη της και οι κάτοικοι της περιοχής μένουν και πάλι να μετρούν τις πληγές τους, ως οι μόνοι “υπεύθυνοι” για τις ζημίες που υπέστησαν.

Το Ελληνικό Δημόσιο αίρει τις συνέπειες για την TVX HELLAS και για τα μέλη των Διοικητικών της Συμβουλίων αντίστοιχα από κάθε διοικητική ή ποινική ευθύνη τους ή υποχρέωσή τους για τυχόν παραβάσεις της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος εν γένει ή απορρέουσα από το Μεταλλευτικό Κώδικα, τον Κανονισμό Μεταλλευτικών Λατομικών Έργων (ΚΜΛΕ), τις ΚΥΑ περιβαλλοντικών όρων, τις εγκρίσεις τεχνικών μελετών και τις λοιπές συναφείς διοικητικές πράξεις, εγκρίσεις ή άδειες, καθώς και από τις ποινικές τους ευθύνες από παραβάσεις της ασφαλιστικής και φορολογικής νομοθεσίας.
Τυχόν παραβάσεις των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας για την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος εν γένει, οι οποίες επισύρουν ποινικές ή και διοικητικές κυρώσεις, θεωρούνται ότι έχουν παραγραφεί.

Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Χαλκιδικής (δικάζοντας κατ’έφεσιν) με την Απόφαση 1895/2004, κήρυξε την ως άνω διάταξη «ανίσχυρη και μη εφαρμόσιμη ως αντισυνταγματική».

Αμνηστία και μάλιστα προκαταβολική, έλαβε και η νέα ιδιοκτήτρια των Μεταλλείων Κασσάνδρας  ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ. Σύμφωνα με τη σύμβαση μεταβίβασης και τον 3220/2004 που την κύρωσε:

Για βλάβες του περιβάλλοντος ή ζημίες τρίτων οι οποίες επήλθαν ή τα γενεσιουργά τους αίτια ανάγονται σε χρόνο πριν από τη δημοσίευση του Νόμου που κυρώνει την παρούσα σύμβαση (πριν από την 28η Ιανουαρίου 2004), η Αγοράστρια (ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ) δεν φέρει οποιαδήποτε ευθύνη.

Έτσι, με τους νόμους 2436/96 και 3220/04 καμμία εταιρεία δεν έχει οποιαδήποτε ευθύνη για τις μεχρι σήμερα επιπτώσεις της μεταλλευτικής δραστηριότητας και επομένως και οποιαδήποτε υποχρέωση για την αποκατάσταση τους. Η δε ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ, με τον πρωτοφανή στα χρονικά όρο περί «γενεσιουργών αιτίων», δεν θα έχει οποιαδήποτε ευθύνη ούτε για όσες τυχόν συμβούν στο μέλλον! Για να γίνει αυτό κατανοητό, ας σκεφτούμε κάποια υποθετικά (ελπίζουμε) σενάρια: :

• Αν καταρρεύσει το φράγμα τελμάτων Καρακόλι στο Στρατώνι (που πέρσι το Φεβρουάριο σώθηκε παρά τρίχα…) και προκληθεί περιβαλλοντική καταστροφή από τα τοξικά του απόβλητα, η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ θα ισχυριστεί ότι δεν ευθύνεται διότι …το φράγμα είχε κατασκευαστεί από την Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ.
• Αν συμβεί μια καθίζηση στη Στρατονίκη και προκληθούν ζημίες σε σπίτια, η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ “ουδεμία ευθύνη” θα φέρει για τις καταστροφές ιδιοκτησιών και ή και για ανθρώπινα θύματα, εφ’όσον είναι προφανές ότι θα επικαλεσθεί ως «γενεσιουργά αίτια» υπόγεια έργα που ανάγονται από την TVX και την Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. μέχρι τον …Φίλιππο Β’ τον Μακεδόνα!

Τα σπίτια στη Στρατονίκη υποτίθεται ότι είναι ασφαλισμένα από την εταιρεία, όμως το ασφαλιστηριο συμβόλαιο γράφει: “Η Ασφαλιστική Εταιρεία είναι υποχρεωμένη να αποζημιώσει όσες ζημίες διαπιστωθεί χωρίς αμφισβητήσεις ότι οφείλονται αποκλειστικά στις δραστηριότητες της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ”. Και ενώ η ασφαλιστική εταιρεία και η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ θα υποστηρίζουν ενώπιον των δικαστηρίων τις θέσεις τους με ομάδες δικηγόρων και ειδικών επιστημόνων, οι κάτοικοι της Στρατονίκης που υπέστησαν τις ζημίες θα πρέπει με ένα δικηγόρο που θα πληρώσουν οι ίδιοι να αποδείξουν «αδιαμφισβήτητα» την «αποκλειστική ευθύνη» της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ!

Με τα ανωτέρω είναι σαφές ότι η περιοχή και οι κάτοικοί της είναι νομικά και ουσιαστικά ακάλυπτοι απέναντι στις όποιες επιπτώσεις από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες που έχουν σωρευθεί ή θα σωρευθούν  στο μέλλον.

Το ερώτημα “ποιος φέρει την ευθύνη για τις ζημίες του περιβάλλοντος και των πολιτών της Β.Χαλκιδικής” έχει μία μόνη απάντηση: Χρήστος Πάχτας. Αφού επέδειξε δυο φορές και με τον πιο επίσημο τρόπο την “αγάπη” του για τον γενέθλιο τόπο του, επέστρεψε για να γίνει και Δήμαρχος! O εγκληματίας γυρίζει πάντα στον τόπο του εγκλήματος…