ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΧΡΥΣΟΥ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

Πρώτα απ' όλα θα ήθελα να ευχαριστήσω τους "Πολίτες Αριστοτέλη'' για την ανάρτηση "ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΧΡΥΣΟΥ ΣΤΟ ΠΕΡΟΥ ΚΑΙ «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ» ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ". Γνώριζα για τις τεράστιες οικολογικές ζημιές στα μεταλλεία της χώρας αυτής αλλά δεν ασχολήθηκα περισσότερο με το θέμα.Ακόμα μία φορά αποδεικνύεται το πόσο επικίνδυνη είναι μία εξόρυξη χρυσού. Το δίλημμα που προβάλουν οι Πολίτες Αριστοτέλη είναι στην ουσία να διαλέξουμε τον τρόπο της καταστροφής. Όπως ο μελλοθάνατος που διαλέγει τον τρόπο για να φύγει από αυτή τη ζωή! Δεν υπάρχει μεταλλείο χρυσού στον κόσμο με τόσο μικρή περιεκτικότητα που να μη έφερε τεράστια οικολογικά προβλήματα!

Μετά τις πληροφορίες που δημοσιεύσαμε για τα πεπραγμένα της "δικιάς μας" ποια, μεταλλευτικής εταιρίαςElDorado Gold στη Τουρκία (δες εδώ: http://respentza.blogspot.com/2012/04/eldorado-gold.html), θα ταξιδεύσουμε στη γειτονική μας Βουλγαρία. Ας μάθουμε τι γίνεται εκεί. 

Λαδιαβίτης 

"ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΧΡΥΣΟΥ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (1) 

10 000 άνθρωποι από το Krumovgrad και τα γειτονικά χωριά υπέγραψαν ενάντια του σχεδίου το 2006. 

Ο σύζυγος της Pavlina Pavlova είναι ένας από τους 70 ανθρώπους από το χωριό που δουλεύουν στο μεταλλείοChelopech και δεν ήταν έκπληξη ό,τι δεν ήθελε να μας μιλήσει. «Προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος, τα πουλιά θα τραγουδούν τριγύρω, οι κύκνοι θα επιπλέουν. Ακόμη λίγο και θα μας προτείνουν να πίνουμε κυάνιο αντί για βιταμίνες. Ο ποταμός Topomitsa αλλάζει χρώμα από μέρα σε μέρα και οι αγελάδες πίνουν νερό απ' αυτόν. Πώς υποτίθεται ότι πρέπει να πιούμε αυτό το γάλα;» ρώτησε η Pavlina Pavlova. Δεν είδαμε το νερό να αλλάζει χρώμα, αλλά τη βαριά μπόχα εύκολα τη μυρίζεις από αρκετά μέτρα. Είδαμε όμως ότι δεν υπήρχε ζωή στο νερό, ούτε καν άλγη. 

Υπάρχουν ενστάσεις εδώ και αρκετά χρόνια. «Δε μας νοιάζουν ούτε οι πολιτικοί, ούτε ο χρυσός τους. Το μόνο που θέλουμε είναι να σώσουμε τις ζωές μας!» είπε ο Mustafa Afuzbekir, ένας νεαρός αγρότης από το Krumovgrad, που προτίμησε να μείνει στη Βουλγαρία αντί για την Τουρκία όπως έκαναν άλλοι. «Μόλις τελείωσα το χτίσιμο του σπιτιού μου και ξαφνικά πρέπει να μετακομίσω με την οικογένειά μου και να ξεκινήσω από το μηδέν κάπου αλλού. Αλλά δε θα γίνει έτσι!» Έχει αποφασίσει σταθερά ότι δε θ' αφήσει το σπίτι του, το οποίο σύμφωνα με το σχέδιο του ορυχείου βρίσκεται σε ακτίνα σκουπιδότοπου. «Αγόρασαν λίγα σπίτια των οποίων οι ιδιοκτήτες ζουν εδώ και πολύ καιρό στην Τουρκία. Κανείς άλλος δεν πουλάει.» Στην αρχή του σχεδίου είναι απαραίτητο να κάνουν 200 ανθρώπους να φύγουν από αυτό το μέρος και σ' ένα δεύτερο στάδιο πολλούς περισσότερους, καθώς επεκτείνεται νότια σε τρία χωριά. Πόσος είναι ο τελικός αριθμός, δε δίνονται ακριβή στοιχεία. Οι άνθρωποι εδώ είναι αποφασισμένοι να μην παραδοθούν. «Υπήρχε μια πινακίδα στο σπίτι μου «ΟΧΙ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ» για πάνω από ένα χρόνο. Ελπίζω πως δε θα χρειαστεί να την ξαναβάλω.» 

Η φάρμα του Mustafa Afuzbekir δεν είναι από τις μεγαλύτερες, αλλά του δίνει καλά λεφτά. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι σ' αυτή την περιοχή, ζει από τον καπνό. «Δεν πιστεύουμε στα λόγια τους ότι δεν υπάρχει κίνδυνος. Το μεταλλείο Ada Tepe θα βρίσκεται πάνω από τη ζώνη παροχής νερού της πόλης. Πώς θα πίνουμε τότε νερό; Ξέρουμε πως είναι η κατάσταση στην Τουρκία, δε θα αφήσουμε να γίνει και εδώ» πρόσθεσε ο Mustafa Afuzbekir. 

Η εταιρεία American Tobacco από το Haskovo, που είναι ο κύριος αγοραστής καπνού, κατηγορηματικά δήλωσε πως αν υλοποιηθεί το σχέδιο Dundee Precious, θα σταματήσουν να αγοράζουν τα προϊόντα της σοδειάς. Για πολλούς ανθρώπους στο Krumovgrad αυτή είναι η τελευταία προειδοποίηση. 

Η ετήσια παραγωγή είναι περίπου 4.500 τόνοι, που αποφέρει σε μερικές οικογένειες περίπου 10.000 BGN(περίπου 5.000?), ένα ευπρεπές εισόδημα. «Λένε ότι δε θα υπάρχει ανεργία. Μπορούν όμως να προσλάβουν 100 ανθρώπους, το πολύ 200 για 5 ή 6 χρόνια. Και μετά; Τι θα κάνουμε όλοι; Δεν είναι αυτό που εγώ ονομάζω αποδεκτή ανάπτυξη» είπε ο Mustafa Afuzbekir. 

Υπάρχει αρκετή αμφισβήτηση για τις υποσχέσεις ασφαλούς τεχνολογίας στα χωριά Chelopech και Chavdar. Ο δημοτικός σύμβουλός του Chavdar Nikola Radunchov δεν έχει τίποτα εναντίον της τεχνολογίας που εφαρμόζεται σήμερα. Τα συμπυκνώματα εξάγονται στον Καναδά, το αρσενικό και το θειάφι μαζί. «Αν αρχίσουν να χρησιμοποιούν κυάνιο, θα είναι καταστροφή για εμάς. Το αρσενικό και το θειάφι θα μένουν εδώ. Για εκείνον τα χώματα και τα υπόγεια ύδατα με φυσικά υψηλά επίπεδα οξέων έχουν μολυνθεί πολύ καιρό πριν, οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, τα νερά δεν είναι κατάλληλα για άδρευση. «Δημιουργούν δουλειές για 80 ανθρώπους από το χωριό για 10 χρόνια. Και τι θα συμβεί σε όλους μετά; Να πεθάνουμε εδώ;» λένε οι χωρικοί. «Δε χρειαζόμαστε χρήματα, θέλουμε μόνο το χωριό μας» είπε οNikola Radunchev. 

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΧΡΥΣΟΥ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (2) 

«Kρατάμε τα παπούτσια κάτω από το κρεβάτι, από τότε που ήρθαν αυτοί εδώ»

Στο λόφο, η Hristina Daskalova θυμάται πως οι χωρικοί έμεναν μέρα - νύχτα σε μια συγκέντρωση κάτω από την κορυφή για να σταματήσουν το γεωτρύπανο να φτάσει στην κορυφή. 

«Πάνω από 20 χρόνια πριν, ένας Ρώσος γεωλόγος μας είπε ότι μια μέρα θα πρέπει να διαλέξουμε αν θέλουμε να έχουμε χρυσά κεραμίδια ή θα φύγουμε από το χωριό. Δε θέλουμε χρυσάφι, θέλουμε να μας αφήσουν στην ησυχία μας.» πάνω στην κορυφή του λόφου ηHristina Daskalova θυμάται πως πριν ένα χρόνο, με όλους σχεδόν τους χωρικούς από το Popintsi και τα δυο γειτονικά χωριά Buta και Levski, έμειναν μέρα - νύχτα σε μια συγκέντρωση κάτω από την κορυφή για να μην αφήσουν το γεωτρύπανο να φτάσει στην κορυφή. Όλοι οι άνθρωποι είναι απόλυτα κατά του σχεδίου, το δημοψήφισμα της τοπικής κοινωνίας το απέδειξε και αυτό. Οι περισσότεροι άνθρωποι δούλεψαν στα μεταλλεία και ξέρουν πολύ καλά ότι η έρευνα ακολουθείται από εξόρυξη. Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του μεταλλεύματος, ο μόνος δυνατός τρόπος για το χρυσό είναι με χρήση κυανίου. Αλλά στο χωριό Popintsi έχουν αποφασίσει να μην αφήσουν να συμβεί αυτό. «Κρατάμε τα παπούτσια μας κάτω από το κρεβάτι, από τότε που ήρθαν αυτοί εδώ. Τόσες πολλές φορές κάποιος τηλεφώνησε μέσα στη νύχτα για να πει ότι το γεωτρύπανο ήταν καθ' οδόν προς το λόγο», είπε η HristinaDaskalovα. Το οδόφραγμα του 2006 κατεληξε σε ατύχημα - ο Angel Daskalov, ο κουνιάδος της, ένας από τους πιο ενεργούς αντιπάλους της Euromax τραυματίστηκε άσχημα. Οι έρευνες δεν αποκάλυψαν την αιτία για τις τρεις μαχαιριές που δέχτηκε στην καρδιά. Στο χωριό όλοι πιστεύουν πως ήταν απόπειρα δολοφονίας. Σύμφωνα με τον Dimitar Vulchev, το δικηγόρο της εταιρείας Martern, ήταν απόπειρα αυτοκτονίας. Ευτυχώς ο AngelDaskalov συνήλθε, αλλά ποτέ δε μιλάει για αυτό το συμβάν, ούτε στην οικογένειά του, ούτε στην αστυνομία.

Ο John Menzies o πρόεδρος της Euromax πιστεύει πως κάποιο κόμμα χρηματοδότησε τις διαμαρτυρίες στο χωριό Popintsi. Στην αγγλική εφημερίδα The Times, είπε «είναι μια απίστευτα συγκρουσιακή κοινωνία» (12 Μάη 2006)

Τον συναντήσαμε ένα χρόνο αργότερα στο παλιό γραφείο της εταιρείας, σε ένα όμορφο παλιό κτίριο μιας ήσυχης οδού στο κέντρο, Sofronii Vrachanski 1. «Κάνουμε μόνο γεωτρήσεις, όπως αναγράφεται στο συμβόλαιό μας - πρέπει να γίνουν μια σειρά γεωτρήσεις», ήταν η ευγενική απάντηση του John Menzies. Με τις γεωτρήσεις δε θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλημα, δε γίνονται ζημιές. Αλλά στο χωριό, κανένας δεν πιστεύει πως μια καναδική εταιρεία θα επένδυε πάνω από 5 εκατομμύρια δολάρια σε μια μικρή χώρα σαν τη Βουλγαρία μόνο για να αποκτήσει ένα ακόμη αρχείο εγγράφων. 

Μετά από τα γεγονότα του καλοκαιριού το 2006, είναι σπάνιο να δει κανείς άνθρωπο της Euromax στην περιοχή του Popintsi. Όμως τους ξέρουν καλά στο δυτικό τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με τη Σερβία, στις πόλεις Breznik και Trun. 

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΧΡΥΣΟΥ - ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (3) 

Στην περιοχή Breznik, όπου οι έρευνες έχουν τελειώσει, τα συναισθήματα είναι ανάμικτα - υπάρχουν πολλοί άνεργοι και για πολλούς από αυτούς θα μπορούσε να είναι μια καλή ευκαιρία για δουλειά. Για άλλους, όπως τη Nelly Assenova, δασκάλα στο σχολείο της πόλης, οι αρνητικές επιπτώσεις πρέπει να αξιολογηθούν. «Μπορώ να δω από τα παιδιά σε ποια οικογένεια οι γονείς έχουν δουλειά και σε ποια όχι. Αν πραγματοποιήσουν το σχέδιο, θα είναι μια ευκαιρία για την πόλη να «σηκωθεί», να ξαναζωντανέψει. Αλλά εγώ είμαι εναντίον - είναι καλύτερο να κρατήσουμε την πόλη μας οικολογικά καθαρή, όπως είναι τώρα. Αρκετές αρρώστιες έχουμε. Αν η εταιρεία αρχίσει τις εξορύξεις όλα θα μολυνθούν. 

Το παλιό μεταλλείο Zlata είναι το πρώτο μεταλλείο στη Βουλγαρία, που άνοιξε στις αρχές της δεκαετίας το 1930. Κατά τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου το κοίτασμα «πάγωσε», ο Γερμανικός στρατός το φρόντιζε σα μια χειρονομία μεταξύ συμμάχων. Δεν υπάρχουν έγγραφα για την εξόρυξη ούτε για την περιεκτικότητα του χρυσού. Όταν έφυγε ο γερμανικός στρατός, όλα τα έγγραφα από το άνοιγμα μέχρι το 1944 χάθηκαν μαζί του. Τώρα είναι γνωστό ότι πρώτη μια Γαλλική εταιρεία άρχισε την εκμετάλλευση και έφτιαξε το πρώτο οικοδόμημα το 1930. Πέντε χρόνια αργότερα η εταιρεία κήρυξε πτώχευση και μια Αγγλική εταιρεία πήρα τη θέση της. Έχτισαν το δεύτερο εργοστάσιο και εισήγαγαν το κυάνιο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία εκείνον τον καιρό περίπου 80.000-100.000 τόνοι μεταλλεύματος εξορρύττονταν και η περιεκτικότητα σε χρυσό ήταν περίπου 14 γραμμ / τόνο. Ο υδράργυρος και το κυάνιο προκαλούσαν δηλητηρίαση του ποταμού Erma, κάτι που προκάλεσε σκάνδαλο με τη Σερβία. 

Περίπου 30 άνθρωποι ζουν στο χωριό όλο το χρόνο, όλοι τους συνταξιούχοι. Στα άλλα σπίτια έρχονται άνθρωποι μόνο τα σαββατοκύριακα. Το λεωφορείο έρχεται μόνο 2 φορές την εβδομάδα . «Οι γονείς μας και οι παππούδες μας πέθαναν από πνευμονοκονίαση (silicosis). Μερικοί έζησαν μέχρι τα 40, αλλά οι περισσότεροι πέθαναν στην ηλικία των 35-36», θυμάται ο Tseno Shishkov, 72 ετών."

Υ.Γ Η φωτογραφία είναι από εξόρυξη χρυσού στην Αυστραλία.