Οι Θεσσαλονικείς διεκδικούν το νερό της πόλης τους

Της Βάλιας Μπαζού από το Ποντίκι

Η «Κίνηση 136» γεννήθηκε ως ιδέα το καλοκαίρι του 2011 και ήταν το αποτέλεσµα των συζητήσεων που γίνονταν όλο το προηγούµενο διάστηµα στις συγκεντρώσεις των «αγανακτισµένων» του Λευκού Πύργου στη Θεσσαλονίκη. Έπειτα από 4 µήνες διεργασιών, η Κίνηση έκανε στα τέλη Νοεµβρίου την πρώτη της δηµόσια παρουσίαση, µε το όνοµά της να προσδιορίζεται από το ποσό που θα κατέβαλλε κάθε πολίτης για τη διεκδίκηση του νερού της Θεσσαλονίκης.

Η πρωτοβουλία ανήκει στους εργαζοµένους της Εταιρείας Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ Α.Ε.), σε συλλογικότητες της πόλης και απλούς πολίτες, οι οποίοι αποφάσισαν να δράσουν εναλλακτικά προκειµένου, όπως µας επισήµανε ο Σάκης Τζάκρης, µηχανολόγος µηχανικός, µέλος της Κ136 και µέλος ∆.Σ. του Συνεταιρισµού ∆’ ∆ηµοτικής Κοινότητας ∆ήµου Θεσσαλονίκης, να µην «επιτρέψουµε σε κανένα συµφέρον, εγχώριο ή ξένο, να κερδοσκοπήσει από το νερό µας και να κάνει παιχνίδια µε τη δηµόσια υγεία και το περιβάλλον της περιοχής µας». Κι έτσι αποφάσισαν να οργανωθούν προκειµένου να συµµετάσχουν στον διαγωνισµό του Ταµείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του ∆ηµοσίου και να εξαγοράσουν το 40% της ΕΥΑΘ καθώς και το µάνατζµεντ της εταιρείας.

Η ιδέα τους, πρωτοποριακή για τη χώρα µας, δεν έµεινε στα χαρτιά, αλλά εδώ και πέντε µήνες λαµβάνει σάρκα και οστά προκειµένου η προσπάθεια για τη διεκδίκηση της εταιρείας και το νερού της πόλης τους να γίνει όχι µε «άσφαιρα» πυρά, αλλά µε ένα σοβαρό και µελετηµένο σχήµα.

Η ΕΥΑΘ των πολιτών

Μετά την πρώτη παρουσίαση της Κ136, όπως µας λέει ο Σάκης Τζάκρης, «ενηµερώσαµε όλους τους δηµάρχους και τα ∆ηµοτικά Συµβούλια των δήµων του πολεοδοµικού συγκροτήµατος της Θεσσαλονίκης, καθώς και µεγάλο µέρος των κοινωνικών και επαγγελµατικών φορέων. Η συντριπτική πλειοψηφία τους υποστηρίζει την κίνησή µας». Το µοντέλο που επέλεξαν για τη διεκδίκηση της ΕΥΑΘ αποφασίστηκε ύστερα από συζητήσεις µε τους πολίτες και τους φορείς της πόλης µε στόχο να εξασφαλίζει 4 βασικές προϋποθέσεις, και συγκεκριµένα:

∆ιαφάνεια στα οικονοµικά.

• ∆ηµοκρατική λειτουργία και διοίκηση.

• Μη κερδοσκοπική διαχείριση.

• Συµµετοχή περίπου 372.000 υδροµέτρων-νοικοκυριών, σε σύνολο, περίπου, 510.000. Όπως µας επισηµαίνει ο κ. Τζάκρης, «η ΕΥΑΘ εξυπηρετεί 6 δηµοτικές κοινότητες του ∆ήµου Θεσσαλονίκης και 11 περιφερειακούς δήµους που συγκροτούν την ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης, µε πάνω από 1 εκατ. κατοίκους. Έτσι επιλέξαµε το µοντέλο της διεκδίκησης να στηριχθεί στο εξής σχήµα:

• Πρωτοβάθµιοι συνεταιρισµοί ανά δήµο και δηµοτική κοινότητα του ∆ήµου Θεσσαλονίκης, οι οποίοι δηµιουργούνται µε βάση τον νόµο για τους αστικούς συνεταιρισμούς που ισχύει στην Ελλάδα.

• Δευτεροβάθμια Ένωση των Συνεταιρισμών σε Ανώνυμη Εταιρεία (Κοινωνική ΕΥΑΘ Α.Ε.), η οποία θα διεκδικήσει την εξαγορά του 40% και του μάνατζμεντ της σημερινής ΕΥΑΘ.

Μέτοχοι της ανώνυμης αυτής εταιρείας θα είναι οι πρωτοβάθμιοι κοινωνικοί συνεταιρισμοί ανάλογα με το μετοχικό κεφάλαιο που ο καθένας διαθέτει. Η δημιουργία της Ανώνυμης Εταιρείας κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο αποκλεισμού της συμμετοχής των συνεταιρισμών στον διαγωνισμό για την εξαγορά της ΕΥΑΘ.

Μέλη των συνεταιρισμών μπορούν να γίνουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα που μπορούν να καταβάλλουν 140 ευρώ για τη συγκρότηση του κεφαλαίου εξαγοράς της ΕΥΑΘ Α.Ε., ποσό που μπορεί να καταβληθεί εντός 14 μηνών για όσους αδυνατούν να το καταβάλουν άμεσα. Κάθε μέλος του συνεταιρισμού διαθέτει μία μόνο ψήφο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των μερίδων που κατέχει.

Μέχρι στιγμής έχουν ιδρυθεί οι δύο πρώτοι συνεταιρισμοί, στην Δ’ Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης και στον Δήμο Πυλαίας - Χορτιάτη, και έχει δρομολογηθεί η ίδρυση δύο ακόμη συνεταιρισμών, στον Δήμο Καλαμαριάς και στην Ε’ Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης το επόμενο διάστημα.

Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, αφού, όπως μας επισήμανε ο κ. Τζάκρης, «μια βασική δυσκολία βρίσκεται στο γεγονός ότι οι πολίτες έχουν διαμορφώσει μια αρνητική στάση και άποψη για τη λειτουργία και την κατάληξη κυρίως των αγροτικών συνεταιρισμών των προηγούμενων δεκαετιών».

Το μοντέλο προβλέπει «την ίδρυση από τους συνεταιρισμούς της ΚΕΥΑΘ Α.Ε. (Κοινωνική ΕΥΑΘ Α.Ε.) με αρχικό κεφάλαιο 10 εκατομμύρια ευρώ και στη συνέχεια διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου για τη συγκρότηση του απαιτούμενου ποσού για την εξαγορά της εταιρείας».

Δύσκολος αγώνας

Το σύνθημα των μελών της Κ136 είναι ότι «το νερό δεν είναι εμπόρευμα, αλλά κοινωνικό αγαθό». Και με αυτό το σύνθημα προσπαθούν να ενημερώσουν αλλά και να παρακινήσουν τους πολίτες της Θεσσαλονίκης να συμμετάσχουν στην προσπάθεια προκειμένου να αποτραπεί η δημιουργία ενός ιδιωτικού μονοπωλίου στη θέση του κρατικού.

«Είναι εφικτό οι πολίτες να αναλάβουν τις τύχες των υποθέσεων που τους αφορούν», επισημαίνει ο κ. Τζάκρης και συνεχίζει: «και το νερό είναι το κατεξοχήν φυσικό κοινωνικό αγαθό, στο οποίο θα πρέπει να έχει πρόσβαση ο κάθε άνθρωπος ανεξάρτητα από την οικονομική του θέση».

Όπως μας επισήμανε, οι αντιδράσεις που εισπράττουν μέχρι τώρα είναι θετικές, αφού δήμαρχοι, Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια, φορείς και επιμελητήρια, έχουν ταχθεί με το μέρος τους και υποστηρίζουν με διάφορα μέσα τις προσπάθειές τους. Ρωτήσαμε τον κ. Τζάκρη εάν υπάρχει κάποια αντίδραση στη δημιουργία της Κ136 από τους λεγόμενους καθ’ ύλην αρμοδίους. Και όπως μας είπε, «έχουμε πολύ δρόμο ακόμη. Ίσως οι καθ’ ύλην αρμόδιοι, όπως τους ονομάζετε, να εκτιμούν ότι είμαστε “ακίνδυνοι” ακόμη, ίσως η αδιαφορία να είναι το πρώτο επίπεδο αντίδρασης. Από την άλλη, πολλές πολιτικές ομάδες και παρατάξεις έχουν τοποθετηθεί υπέρ αυτής της στρατηγικής διεκδίκησης της ΕΥΑΘ Α.Ε. από τους πολίτες. Εξάλλου η στρατηγική αυτή προάγει και προωθεί αυτό που ονομάζεται κοινωνική οικονομία και συνεργατική επιχειρηματικότητα».

Αυτό είναι άλλωστε και το μεγαλύτερο κέρδος από αυτή την προσπάθεια. Γιατί ακόμα κι αν τελικά δεν ευοδωθεί, θα έχει γίνει ένα πολύ σημαντικό βήμα για μια άλλη λογική διεκδίκησης με έμφαση σε νέους τρόπους αντίδρασης βασισμένους στο θετικό πρόσημο της ουσιαστικής συμμετοχής και της κοινωνικής αλληλεγγύης.