CATASTROIKA

Σχόλιο από Ενεργούς Πολίτες Δ. Ε. Αρναίας

Το Catastroika είναι η συνέχεια του εκπληκτικού ντοκιμαντέρ Deptocracy. Μια ανεξάρτητη παραγωγή όπου παραγωγός γίνετε ο κάθε σκεπτόμενος πολίτης. Αξίζει να αγκαλιάσουμε και να ενισχύσουμε την συγκεκριμένη προσπάθεια, μήπως και μπορέσουμε να ξεκινήσουμε την δική μας επανάσταση.

Catastroika

Ήταν αρχές του 1989 όταν ο Γάλλος ακαδημαϊκός Ζακ Ρουπνίκ κάθισε μπροστά στον υπολογιστή του προκειμένου να ετοιμάσει μια έκθεση για την πορεία των τελευταίων οικονομικών μεταρρυθμίσεων στη Σοβιετική Ένωση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Και ο όρος που σκαρφίστηκε για να περιγράψει τον επιθανάτιο ρόγχο μιας αυτοκρατορίας άκουγε τότε στο όνομα Καταστρόικα. Στα χρόνια του προέδρου Γιέλτσιν, όταν η Ρωσία πραγματοποιούσε ίσως το μεγαλύτερο και πιο αποτυχημένο πείραμα ιδιωτικοποιήσεων στην ιστορία της ανθρωπότητας, δημοσιογράφοι του Γκάρντιαν έδωσαν άλλο νόημα στον όρο του Ρουπνίκ. Η καταστρόικα έγινε συνώνυμο της ολοκληρωτικής διάλυσης μιας χώρας από τις δυνάμεις της αγοράς, του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας και της ραγδαίας επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της. Μονάδα μέτρησης της Καταστρόικα ήταν πλέον η ανεργία, η κοινωνική εξαθλίωση, η μείωση του προσδόκιμου ζωής αλλά και η δημιουργία μιας νέας κάστας ολιγαρχών που αναλαμβάνει την εξουσία της χώρας. Λίγα χρόνια αργότερα η αντίστοιχη επιχείρηση μαζικών ιδιωτικοποιήσεων στην ενοποιημένη Γερμανία, που σήμερα παρουσιάζεται ως πρότυπο για την Ελλάδα, δημιούργησε εκατομμύρια ανέργους και ορισμένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς στην ευρωπαϊκή ιστορία.

Αυτή ακριβώς η καταστρόικα έρχεται τώρα και στην Ελλάδα, την «τελευταία σοβιετική δημοκρατία της Ευρώπης», όπως αρέσκονται να την χαρακτηρίζουν οι βουλευτές και οι υπουργοί της «σοσιαλιστικής» μας κυβέρνησης. Είναι η λογική συνέπεια και συνέχεια της «χρεοκρατίας» και ως εκ τούτου η λογική συνέχεια του πρώτου μας ντοκιμαντέρ που αναζητούσε τις αιτίες που δημιούργησαν την κρίση χρέους στην Ελλάδα και ολόκληρη την ευρωπαϊκή περιφέρεια.

Η Καταστρόικα όμως δεν είναι μια ασθένεια που χτυπά μόνο όσες χώρες αλλάζουν ριζικά το οικονομικό τους σύστημα, όπως η Ρωσία, ούτε χώρες που τελούν υπό άτυπη οικονομική κατοχή. Ίσως μάλιστα οι πιο αποτυχημένες μορφές ιδιωτικοποιήσεων να συνέβησαν σε οικονομικές υπερδυνάμεις που θεωρητικά είχαν την οικονομική ισχύ να ελέγξουν τις αρνητικές επιπτώσεις.

Την Καταστρόικα τη συναντάς στη μεταθατσερική Βρετανία, που έβλεπε τους πολίτες της να σκοτώνονται σε δυστυχήματα στα ιδιωτικοποιημένα δίκτυα σιδηροδρόμων. Τη βρίσκεις στα ιδιωτικά ταχυδρομεία της Ολλανδίας, όπου οι ταχυδρόμοι σου χτυπάνε την πόρτα δυο και τρεις φορές τς ημέρα. Κατά μια έννοια την εντόπιζε κανείς ακόμη και στην Καλιφόρνια, που άφησε τους κατοίκους της χωρίς ρεύμα όταν απελευθέρωσε την αγορά ενέργειας αφήνοντας το δίκτυο χωρίς κεντρικό δημόσιο έλεγχο.

Σε καμία περίπτωση όμως οι επιπτώσεις δεν είναι τόσο άμεσες και τόσο τρομακτικές όσο στις χώρες που έχουν πέσει στην παγίδα ξένων δανειστών και υποχρεώνονται να προχωρήσουν σε μαζικές αποκρατικοποιήσεις. Η διαδικασία ξεπουλήματος που θα ακολουθηθεί στην Ελλάδα έχει δοκιμαστεί αρκετές φορές σε ανάλογες περιπτώσεις. Οι ίδιοι άνθρωποι που αναλάμβαναν το ξεπούλημα δημοσίων επιχειρήσεων σε χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν στήσει σήμερα τα γραφεία τους σε χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας – και οι καλύτεροι από αυτούς βρίσκονται εδώ και μήνες στην Αθήνα.

Η διαδικασία ακολουθεί πάντα τα ίδια ακριβώς βήματα: Αρχικά οι κυβερνήσεις σε συνεργασία με τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ξεκινούν μια άγρια επίθεση εναντίον των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι εμφανίζονται ως υπεύθυνοι για όλα τα οικονομικά δεινά της χώρας. Ο μύθος του υπερδιογκωμένου δημόσιου τομέα συχνά βασίζεται στη διαστρέβλωση στοιχείων από οργανισμούς που στηρίζονται (σε) και στηρίζουν την εκάστοτε κυβέρνηση. Παράλληλα συγκεκριμένοι δημόσιοι οργανισμοί εγκαταλείπονται συνειδητά στη μοίρα τους, εξοργίζοντας τους πολίτες με την αναποτελεσματικότητά τους. Και η διαδικασία ολοκληρώνεται με την πώληση ακόμη και των κερδοφόρων δημόσιων οργανισμών σε ένα κλάσμα της αξίας τους.

Η ομάδα της Καταστρόικα ταξιδεύει ήδη σε αρκετά σημεία του πλανήτη συλλέγοντας εικόνες, πληροφορίες και υλικό για τα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων που ακολουθήθηκαν στις πιο αναπτυγμένες χώρες της γης. Ο απολογισμός δεν είναι ποτέ άσπρος ή μαύρος. Το παλιό σχήμα του «κοινωνικού χαρακτήρα» του δημοσίου τομέα απέναντι στον απάνθρωπο πρόσωπο της ελεύθερης αγοράς είναι εξίσου απλουστευτικό με τις θεωρίες του Μίλτον Φρίντμαν για την ανάγκη να ιδιωτικοποιήσουμε και τον αέρα που αναπνέουμε. Η περίπτωση της Ελλάδας όμως ξεπερνά την απλή θεωρητική συζήτηση για το ρόλο του κράτους στην οικονομία.

Για άλλη μια φορά το ντοκιμαντέρ, θα κυκλοφορήσει στο Ιντερνετ χωρίς δικαιώματα χρήσης και αναμετάδοσης. Η δωρεάν διάθεση της Catastroika δεν αποτελεί απλώς «υποχρέωσή» μας απέναντι στους συμπαραγωγούς μας. Είναι βαθύτερη ιδεολογική και, αν θέλετε, φιλοσοφική πεποίθησή μας ότι κάθε προϊόν πνευματικής δημιουργίας πρέπει να είναι ελεύθερα διαθέσιμο σε όλους. Το σημερινό οικονομικό σύστημα, ενώ στηρίζεται όλο και περισσότερο στην παραγωγή και τη διαχείριση πληροφορίας, αδυνατεί από τη φύση του να βρει έναν τρόπο για να εξασφαλίσει την ανταμοιβή των δημιουργών πληροφορίας. Πρόκειται, ίσως για ένα ακόμη ένα αδιέξοδο στη διαδικασία ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων της οικονομίας, που σύντομα θα απειλήσει τα θεμέλια του κυρίαρχου συστήματος. Γιατί, ως γνωστόν, κάθε σύστημα που εμπόδισε την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων κατέρρευσε –ρωτήστε και τους φεουδάρχες.

CATASTROIKΑ 2nd Trailer (Greek) from ThePressProject on Vimeo.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το πείραμα για μια άλλη δημοσιογραφία συνεχίζεται

Η διασφάλιση της απόλυτης ανεξαρτησίας στη δημοσιογραφική έρευνα αποτελούσε βασικό στόχο του Debtocracy και η χρηματοδότηση από τους πολίτες επιλέχθηκε ως ο καλύτερος τρόπος για την υλοποίησή του. Οι θεατές-συμπαραγωγοί ενίσχυσαν την προσπάθεια μας να παρουσιαστεί μια διαφορετική οπτική γωνία, η οποία παραγκωνίζεται από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και την «αντικειμενικότητά» τους. Σε συνθήκες κρίσης, φάνηκαν πρόθυμοι να στηρίξουν έμπρακτα ερευνητική δημοσιογραφία και αναλύσεις με σαφή και ριζοσπαστική τοποθέτηση. Σε αυτούς οφείλει το Debtocracy την επιτυχία του.

Για το Debtocracy, τόσο οι βασικοί συντελεστές όσο και η εταιρία παραγωγής εργάστηκαν αφιλοκερδώς. Τα έσοδα διατέθηκαν για τις ανάγκες των αποστολών στο εξωτερικό, την κάλυψη τεχνικών αναγκών και το κόστος προώθησης. Γι’ αυτό και, όταν καλύφθηκαν οι βασικές ανάγκες παραγωγής, καλέσαμε τους υποστηρικτές της προσπάθειάς μας να σταματήσουν να στέλνουν χρήματα και δεσμευτήκαμε ότι το ποσό που περίσσεψε θα χρησιμοποιούνταν στην επόμενη παραγωγή - όπως και γίνεται.

Η συγκεκριμένη στάση ήταν αποτέλεσμα τόσο επαγγελματικού πείσματος όσο και προσωπικής πολιτικής επιλογής μας. Ωστόσο, αυτό δεν είναι το μοντέλο της εναλλακτικής δημοσιογραφίας που οραματιζόμαστε. Πιστεύουμε ότι εναλλακτική δημοσιογραφία μπορεί και πρέπει να γίνεται από επαγγελματίες δημοσιογράφους, οι οποίοι θα αμοίβονται για το έργο τους απευθείας από τους πολίτες και θα εργάζονται για τους πολίτες. To Debtocracy και η Catastroika δεν είναι, δηλαδή, δημιούργημα της δημοσιογραφίας των πολιτών (την οποία τιμούμε και ενισχύουμε) ούτε το πρώτο ντοκιμαντέρ «ρεφενέ», όπως το χαρακτήρισαν «ναυαρχίδες» του ελληνικού Τύπου. Είναι απλώς η απόδειξη ότι οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να στηρίξουν επαγγελματίες δημοσιογράφους για να εργαστούν με απόλυτη ανεξαρτησία. Για την Infowar productions και το Thepressproject.gr που θα αναλάβουν την παραγωγή της Catastroika, αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα.

Για το λόγο αυτό αποφασίσαμε ότι, εάν και όταν καλυφθούν τα απαραίτητα έξοδα της παραγωγής, θα πρέπει να υπάρξει μια αμοιβή και για τους βασικούς συντελεστές. Το ύψος της θα καθοριστεί από όλους εσάς, σε καμία περίπτωση όμως δεν θα ξεπερνά τα προβλεπόμενα από τη συλλογική σύμβαση εργασίας. Απέναντι στα «μαγαζιά» που αποφάσισαν να καταστρατηγήσουν τις συλλογικές συμβάσεις πριν ακόμη το επιχειρήσει η κυβέρνηση, εμείς αναζητούμε ένα μοντέλο που θα μπορεί να συντηρήσει τους επαγγελματίες του χώρου, είτε είναι δημοσιογράφοι ή τεχνικοί.

Οι κανόνες που θέτουμε για τη χρηματοδότηση του Catastroika είναι σαφείς και ξεκάθαροι, όπως συνέβη και με το Debtocracy: Δεχόμαστε εισφορές από πολίτες και συλλογικότητες (εργατικά σωματεία, φοιτητικές ενώσεις, κτλ) αλλά όχι από εταιρείες και κόμματα. Σε αυτή την ιστοσελίδα θα παρουσιάζουμε το κόστος του εξοπλισμού και κάθε αποστολής αλλά και τα έσοδα από τη συνεισφορά των πολιτών που θα γίνεται μέσω Paypal και τραπεζικού λογαριασμού. 

Σε αυτή τη σελίδα θα εμφανιστεί αμέσως μόλις ολοκληρωθεί ο τελικός προϋπολογισμός του ντοκιμαντέρ. Επιπλέον εδώ θα καταγράφονται αναλυτικά όλες οι δωρεές (χωρίς τα ονόματα).

Μπείτε στο site της CATASTROIKA απο ΕΔΩ